Recentelijk is het boek ‘Swifterbant. Pionieren in Flevoland. 6500 jaar geleden’ van uitgeverij Barkhuis verschenen. Een zeer bijzonder boek, want tot nu toe was er nog geen boek voor het brede publiek over de Swifterbantcultuur. Deze cultuur is met name in Flevoland sterk vertegenwoordigd. Nieuw Land Erfgoedcentrum toont het verhaal van deze cultuur in de vaste tentoonstelling ‘OER!’.
De Swifterbantcultuur (5000-3400 v. Chr.) is uiterst belangrijk binnen de Nederlandse archeologie. Deze cultuur bevindt zich op de overgang van jagen-verzamelen naar de akkerbouw en veeteelt en is met name in Flevoland sterk vertegenwoordigd. Deze cultuur draagt daarom dan ook de naam van de plaats Swifterbant in de provincie Flevoland.
De Swifterbantcultuur neemt een bijzondere positie in binnen de Nederlandse prehistorie, omdat de Swifterbantmensen niet alleen door middel van jagen en verzamelen, maar ook door het houden van vee en met akkerbouw in hun bestaan voorzagen. Het houden van vee was van het begin af duidelijk door de gevonden botresten. Maar het akkeren is inmiddels ook aangetoond. Op een van de vindplaatsen is een stuk grond met bewerkingssporen van een hak aangetroffen. Dit stuk grond kan zonder twijfel als akker geïnterpreteerd worden.
Archeologische sporen van deze cultuur zijn voor het eerst aangetroffen in Oostelijk Flevoland, in de buurt van het dorp Swifterbant waarnaar deze cultuur is vernoemd. In de ondergrond van Flevoland bevindt zich een onzichtbaar landschap dat bestaat uit kreken, oeverwallen en rivierduinen. De Swifterbanters van toen waren echte pioniers die kans zagen optimaal van dit milieu gebruik te maken. Het Rivierduingebied Swifterbant behoort tot de zogenaamde PArK gebieden (Provinciaal Archeologisch en Aardkundig Kerngebied) die door de provincie Flevoland zijn aangewezen. De provincie zet zich in om de archeologische waarden van deze gebieden op te sporen en planologisch te beschermen.
Het boek ‘Swifterbant’ belicht de leefwijze en materiële cultuur van de Swifterbantmens en draagt bij aan een verspreiding van de kennis hierover en aan het creëren van draagvlak voor de zorgvuldige omgang met de bijzondere vindplaatsen in het ‘Rivierduingebied Swifterbant’ met zijn rivierduinen, kreken en oeverwallen. Het boek kan tevens gezien worden als achtergrondinformatie bij de Swifterbanttentoonstelling OER! in Nieuw Land. De redactie is gedaan door Wietske Prummel, Paulien de Roever en André van Holk. Auteurs zijn: prof. dr. André van Holk, prof. dr. Daan Raemaekers, dr. Mans Schepers, em. prof. dr. Wietske Prummel, dr. Paulien de Roever en dr. Izabel Devriendt. Dick Velthuizen, archeologisch medewerker van het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten in Nieuw Land, verleende zijn medewerking.
‘Swifterbant. Pionieren in Flevoland. 6500 jaar geleden’ van Uitgeverij Barkhuis kost €10,95 en is bij Nieuw Land verkrijgbaar en via boekhandels te bestellen. De publicatie van het boek werd mede mogelijk gemaakt door financiële steun van provincie Flevoland en het Prins Bernard Cultuurfonds Flevoland.
Aan de Lelystadse kust werken Bataviawerf, Nieuw Land en RCE-Scheepsarcheologie samen aan een nieuw cultuurbelevingspark Batavialand. Kijk voor meer informatie over ‘OER!’ en Nieuw Land op www.nieuwlanderfgoed.nl
