De nieuwe privacywet die in mei 2018 effectief wordt is een kleine ramp voor ons genealogen. De vraag is: stopt het hier?
Ook onder de bestaande wetgeving (de Wet Bescherming Persoonsgegevens) mag je niet zo maar gegevens van nog levende mensen gebruiken, waarbij men nog eens extra voorzichtig is met ras en/of geloof. E.e.a. is ingegeven door datalekken die de laatste tijd het nieuws haalde, reden waarom de boetes op overtredingen van de nieuwe wet behoorlijk hoger zijn.
Wij weten maar al te goed de huidige beperkingen op dit soort gegevens, reden waarom er grenzen zijn van 100, 75 en 50 jaar die gelden voordat geboorte-, huwelijks- en overlijdensaktes (openbaar) beschikbaar komen. Het zijn projecten als 'Vele Handen' die er met behulp van vele vrijwilligers voor zorgen dat bevolkingsregisters online komen alwaar ze op naam zijn te doorzoeken.
Volgens Yvette Hoitink in GEN zijn er bij een aantal gemeentes klachten ingediend door mensen die hun eigen persoonsgegevens online aantroffen. Het gevolg van deze klachten is dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten nu heeft geadviseerd om de gezinskaarten over de periode 1920-1940 offline te halen. Daar is door een aantal gemeenten/archieven al gehoor aan gegeven en zal de rest met de AVG in het achterhoofd snel volgen. De branchevereniging voor archiefinstellingen Brein gaat nog verder in haar advies en stelt de openbaarheid van gezinskaarten zo te beperken dat ze ook in de studiezaal niet meer zijn in te zien, aldus Hoitink.
Zij pleit er overigens voor om dit genuanceerder aan te pakken. Juist door de databases is bekend welke personen er op de kaarten vermeld staan. Daarmee is het redelijk eenvoudig om personen die meer dan 100 jaar geleden werden geboren wel zichtbaar te hebben en zij die minder dan die tijd zijn geboren dan maar af te dekken, zoals nu ook al met religie geschiedt. Ook pleit Hoitink er voor om de indexen wel online te laten staan.
We hebben geen idee of het ooit echt is overwogen om ook de archieven toegang te verlenen tot de BRP, de Basis Registratie Personen, welk automatiseringsproject wegens budget- en opleverdata overschrijding door voormalig minister Plasterk is stopgezet. Maar het uit BRP ter beschikking stellen van een selectie van welke mensen al zijn overleden (zoals ook aan het CBG ter beschikking wordt gesteld), zou voldoende kunnen zijn.
Volgens Hoitink zijn er technisch mogelijkheden om de privacybescherming te beperken tot levende mensen, zodat de gezinskaarten grotendeels voor onderzoekers beschikbaar blijven. Maar wil je echt zekerheid dan moet je, net als zij, de komende tijd alle gezinskaarten van je voorouders nog snel even downloaden.
