Op donderdag 23 februari openden de burgemeesters van de zes VOC-steden Amsterdam, Delft, Enkhuizen, Hoorn, Middelburg en Rotterdam de tentoonstelling De wereld van de VOC in het Nationaal Archief. Minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ging in op het historische belang van het VOC-archief en de recente digitalisering van deze archieven. Vervolgens vertelden de burgemeesters Van der Laan, Van Bijsterveldt, Baas, Nieuwenburg, Bergmann en Aboutaleb kort over de VOC-geschiedenis in hun stad.
De wereld van de VOC
De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) heeft bijna 200 jaar bestaan, vanaf de oprichting in 1602 tot aan 1798. Het archief van de VOC wordt al jaren gebruikt door onderzoekers uit binnen- en buitenland. Een deel van de topstukken uit dit bijzondere archief staat nu centraal in de tentoonstelling De wereld van de VOC. De bezoeker gaat op ontdekkingsreis langs bijzondere kaarten, scheepsjournalen, brieven en tekeningen uit 200 jaar geschiedenis van wat de eerste multinational in de wereldgeschiedenis wordt genoemd. Tegenover het succesverhaal staan ook verhalen over roof, geweld, gruwelijkheden en onderdrukking.
In de tentoonstelling geven beelden van zee, lucht en land met een bijpassende soundscape de bezoekers het idee zelf op reis te zijn. Geuren en geluiden begeleiden hen langs verschillende VOC-locaties in de Oost: Kaap de Goede Hoop, Midden-Oosten, Ceylon, India, Batavia/Indië, Japan, China en Formosa. De bezoeker wordt verrast met verschillende digitale presentaties en middelen, die een extra dimensie geven aan het tentoonstellingsbezoek.
Persoonlijke verhalen
In De wereld van de VOC brengen persoonlijke verhalen de VOC-tijd tot leven. Schrijvers Nelleke Noordervliet en Ramsey Nasr zijn in de huid gekropen van onder andere een gouverneur-generaal, een grootaandeelhouder, een dominee en een koopman. Deze verhalen zijn te beluisteren in de tentoonstelling. Op diverse plekken ziet de bezoeker dat het verleden nog op verschillende manieren doorwerkt in het heden. Zo werd in de VOC-tijd de aandelenmarkt al gemanipuleerd. Journalist en antropoloog Joris Luyendijk vertelt in de tentoonstelling over de parallellen met de huidige financiële sector.
Op de honderden VOC-schepen die Nederland verlieten, voeren zo’n miljoen opvarenden mee. Veel Nederlanders hebben dan ook een voorouder die in dienst is geweest van de Compagnie. Het Nationaal Archief heeft voor de tentoonstelling tien van deze nakomelingen geïnterviewd over hun voorouders en hen gevraagd wat het VOC-verleden nu voor hen betekent. Korte filmpjes van een nakomeling van medeoprichter van de VOC Willem van Loon en nakomelingen van tot slaaf gemaakte Cornelis Valentijn worden in de tentoonstelling en op de website getoond.
Het Grote VOC-boek
Bij de tentoonstelling De wereld van de VOC verschijnt Het Grote VOC Boek, een rijk geïllustreerde VOC-geschiedenis, Uitgeverij WBooks.
Nationaal Archief
Het Nationaal Archief beheert en presenteert bijna 1000 jaar geschiedenis van Nederland. 137 kilometer archieven, 15 miljoen foto’s, 300.000 kaarten en tekeningen en 440 terabyte aan digitale bestanden vormen het geheugen van Nederland. Of het nu het archief van ons parlement, de VOC of de KNVB is; het is te vinden in het Nationaal Archief.
Sponsoren en fondsen
De wereld van de VOC wordt mede mogelijk gemaakt door Captains of History ACOMO, FrieslandCampina, Nationale Nederlanden en HEMA en door de volgende fondsen: Mondriaanfonds, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Marinus Plantema Fonds, Samenwerkende Maritieme Fondsen en Het genootschap voor het Nationaal Archief.
De wereld van de VOC is te bezichtigen vanaf 24 februari 2017 t/m 7 januari 2018 in het Nationaal Archief Den Haag. Er is ook een speciaal onderwijsprogramma ontwikkeld. Kijk voor rmeer informatie op www.gahetna.nl/voc
