Het Regionaal Archief Alkmaar heeft grote delen van zijn collectie gratis digitaal beschikbaar gemaakt. Vele foto's en kaarten, genealogische informatie en archiefinventarissen zijn binnen handbereik voor iedereen die er iets mee wil doen. Omdat deze collecties vrij van auteursrechten zijn kan iedereen met dit materiaal aan de slag, zelfs commerciële partijen. Om het gebruik van deze zogenoemde ‘open data’ te promoten heeft het Archief de website www.historylab.nl in het leven geroepen.
Op deze website kunnen bezoekers ideeën op doen en kennismaken met de vele mogelijkheden die de beschikbare collecties bieden. Paul Post, directeur van het Regionaal Archief, over HistoryLab: “Wij willen als archief net even wat meer doen dan alleen onze data beschikbaar stellen. Wij willen ook mensen inspireren en laten zien wat je er allemaal mee kunt doen. Er zijn namelijk vele leuke, makkelijke en gratis tools online beschikbaar waarmee je het materiaal voor de meest uiteenlopende doeleinden kunt gebruiken, verrijken, verwerken en delen. Van interactieve kaarten en toen-en-nu foto’s tot augmented reality apps en animaties. En met dat laatste gaan we nu ook iets bijzonders doen; een animatie-GIF wedstrijd”.
Het Regionaal Archief roept iedereen op om met afbeeldingen uit de beschikbare collecties leuke, korte geanimeerde filmpjes te maken, de zogenaamde ‘Anigifs’. Deelname kan zelfstandig of in groepsverband. Hierdoor kunnen ook schoolklassen meedoen. Voor de drie leukste, mooiste of meest bijzondere inzendingen zijn er leuke prijzen te winnen. Informatie over de wedstrijd, voorbeeldfilmpjes en een overzicht van beschikbare beelden zijn te vinden via www.historylab.nl.
Het gratis en rechtenvrij ter beschikking stellen van collecties is een landelijke trend bij musea en archieven, mede dankzij het open databeleid van de overheid dat voorschrijft dat data (onder bepaalde voorwaarden) bij overheidsinstanties voor iedereen vrij toegankelijk moet zijn. Met de collectie van het Rijksmuseum zijn bijvoorbeeld al vele apps en andere toepassingen gemaakt door hobbyisten en commerciële partijen. Het Alkmaarse multimediabedrijf Gamedia heeft met een oude kaart van Alkmaar uit de collectie van het Archief een virtual reality-toepassing gemaakt die veel media-aandacht kreeg. Paul Post: “Maar de beelden zijn dus net zo goed bruikbaar voor kleinschaliger gebruik in de klas, op feestjes of in huiselijke kring. Door er bijvoorbeeld een poster van te maken, kan je een uitvergrote oude foto van je eigen straat aan de muur hangen. Of er een mooie kalender van maken. Zo brengen we de geschiedenis bij de mensen thuis. Maar je kan er natuurlijk ook gewoon mee spelen, zoals met Anigifs.”
Omdat archieven rekening moeten houden met bijvoorbeeld auteursrechten zullen (nog) niet alle collecties meteen beschikbaar zijn als open data.
