Traditioneel organiseert het Nationaal Archief op de eerste werkdag van het jaar Openbaarheidsdag. Door de sluiting van het Nationaal Archief wegens de corona-maatregelen verzetten we Openbaarheidsdag naar woensdag 20 januari 2021. Net als voorgaande jaren worden archieven openbaar die nog niet eerder in te zien waren, of alleen onder voorwaarden. Wij nodigen u van harte uit om onderzoek te komen doen in de vrijgekomen stukken.
Wat wordt in 2021 openbaar?
De ministerraadnotulen uit het jaar 1995 komen vrij. Het kabinet houdt zich in dat jaar bezig met de val van de moslimenclave Srebrenica, waar het Nederlandse bataljon Dutchbat is gestationeerd. Ook worden de eerste contouren van de privatisering van het zorgstelsel en de Nederlandse Spoorwegen geschetst.
Oorlogsarchieven
In 2021 worden wederom grote archieven openbaar over de Tweede Wereldoorlog. In het archief van de afdeling Politie van het ministerie van Justitie zijn onder meer indringende verslagen te vinden van de verschrikkelijke omstandigheden in concentratie- en vernietigingskampen, de razzia in Putten op 1 oktober 1944 en de Jodenvervolging in Nederland.
De totale lijst met vrijgevallen archiefstukken is lang. Daarom hebben we een voorselectie gemaakt van onderwerpen die mogelijk nieuwswaarde zouden kunnen hebben. Deze vindt u als bijlage onderaan dit bericht. De totale lijst met vrijkomende archieven is hier beschikbaar (ca. 3000 pagina’s).
Openbaarheid in Nederland
Ministeries en andere overheidsinstellingen dragen na twintig jaar hun archieven over aan een archiefinstelling. Het merendeel daarvan is direct door iedereen in te zien en te gebruiken. Maar als de inhoud de privacy van nog levende personen kan schaden, of wanneer het landsbelang in het geding is, wordt de openbaarheid nog enige jaren beperkt. Dit mag maximaal 75 jaar duren, maar vaak is het korter. Zo worden de notulen van de Ministerraad na 25 jaar openbaar. De termijn wordt altijd vooraf vastgesteld en vervalt op de eerste januari na het verstrijken ervan. Die dag noemen we sinds 2010 Openbaarheidsdag.
