Het Utrechts Archief laat mensen online oefenen met het lezen van oude, handgeschreven Utrechtse teksten. Op de website www.watstaatdaer.nl kan iedereen vanaf vandaag zelf aan de slag met bijzondere teksten uit de Utrechtse geschiedenis.
Handschriften leren ontcijferen
De collectie van Het Utrechts Archief bevat bijzondere, handgeschreven teksten over belangrijke momenten, plekken en personen uit de Utrechtse geschiedenis. Het ontcijferen van het oude schrift in die teksten is best lastig. Archieven bieden deze bronnen veelal online aan en onderzoek vindt dus steeds vaker op afstand plaats. Het is dus heel nuttig om zelf (oud) schrift te kunnen ontcijferen. Dat heet ook wel paleografie. Joyce Pennings, archivaris van Het Utrechts Archief, vertelt: “Handschriften ontcijferen komt van pas bij historisch onderzoek of als je gewoon meer te weten wilt komen over de Utrechtse geschiedenis. Wij willen iedereen de kans geven die teksten te ontcijferen, dat kun je met deze online tool op een speelse manier leren. Dat is niet alleen leerzaam, maar ook gewoon heel erg leuk.”
Utrechtse teksten
Het Utrechts Archief selecteerde 12 teksten uit de periode 1290-1979. Zo kun je oefenen met letters uit het Utrechtse stadsrecht uit 1122, het lijstje van favoriete schijnbewegingen van Marco van Basten, de ‘babbelboete’ die een ongehoorzame werkneemster krijgt in sigarenfabriek Ribbius Pelletier aan de Oudegracht in 1890 of met een liefdesbrief van kasteelvrouwe Margaretha Turnor uit 1672.
Over Wat staat daer?
Op watstaatdaer.nl kan al puzzelend de vaardigheid van paleografie, het lezen van oude handschriften, worden vergroot. Beginners kunnen starten met het herkennen van losse letters en woorden, gevorderden kunnen een transcriptie van een complete tekst maken. De teksten zijn ingedeeld in thema’s als stad en land, van wieg tot graf, oorlog en rampen. Naast de oefeningen verschijnt er regelmatig een paleopuzzel. Met de vandaag verschenen paleopuzzel van Het Utrechts Archief kun je bovendien een prijs winnen. Daarnaast kunnen bezoekers op een forum vragen aan elkaar stellen over teksten waar ze zelf niet uitkomen. De online oefentool is ontwikkeld door het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), Regionaal Historisch Centrum Eindhoven en Regionaal Archief Tilburg en staat sinds eind 2016 live. Als meest noordelijke archiefdienst sluit nu ook Het Utrechts Archief aan.
