Duik in het oorlogsfotoalbum van gemeentearchivaris Gerda Kurtz!
Zeldzame foto’s uit de oorlogsperiode van wijken in Haarlem, de bevrijdingsfeesten en de dodenherdenking. Voormalig gemeentearchivaris Gerda Kurtz (1899-1989) legde het allemaal stiekem vast. Het album is nu te zien in een webexpositie bij het Noord-Hollands Archief.
Het Noord-Hollands Archief heeft heel wat bijzonder materiaal over de oorlogsperiode in Haarlem en omstreken in zijn depots. Een van de meest bijzondere objecten is het oorlogsfotoalbum van juffrouw Gerda Kurtz (1899-1989). Zij was gemeentearchivaris van Haarlem en tevens de éérste vrouwelijke archivaris van Nederland van 1936 tot 1964.
Tijdens de oorlog heeft zij op verschillende plekken in Haarlem gefotografeerd. Dat alleen al is bijzonder, omdat foto’s uit de oorlogsperiode zeldzaam zijn vanwege een verbod enerzijds en de zeer beperkte aanwezigheid van fotorolletjes anderzijds. De foto’s in het album zijn allemaal voorzien van korte bijschriften en een datum.
Het album bevat foto’s van de bevrijding, de aftocht van de Duitsers, de eerste bevrijdingsfeesten en dodenherdenkingen in 1945. Een veel voorkomend onderwerp in het album is het ‘klein verzet’ vanaf 1941. Op een foto staat bijvoorbeeld de naam koningin Wilhelmina geschreven in de sneeuw op de oever van de Schotersingel en een groepje kinderen bij een sneeuwpop met een foto van Wilhelmina en de W op de Verspronckweg in januari 1941.
Het album bevat ook veel foto’s van de aanleg van de ‘Tankgracht’ in de Haarlemmerhout en de zogenaamde ‘Mauermuur ‘aan de Fonteinlaan en Vlaamseweg en de schade in Haarlem Oost na het bombardement in 1943.
Voor het Noord-Hollands Archief als archiefinstelling zijn de foto’s van het exterieur van de bunker in de duinen bij Heemskerk van groot belang. Hier was het archief in veiligheid gebracht; zo toont een foto ‘archiefambtenaren kruien de archivalia naar de bunker’ aldus het bijschrift. Niet minder bijzonder zijn de foto’s van ‘de diefstal der kerkklokken’ uit de Jozefkerk aan de Jansstraat, en de ‘Gevorderde klok uit de Janskerk’.
Bekijk hier het hele album in de webexpositie
