Regionaal Archief Tilburg heeft de dagboeken van Miet Schijns laten transcriberen, waardoor ze nog makkelijker te lezen zijn. De Tilburgse Miet Schijns hield van 1915 tot 1947 een dagboek bij. Ze schreef over het dagelijkse leven tijdens de Tweede Wereldoorlog en stak haar anti-Duitse sentimenten niet onder stoelen of banken. Haar handgeschreven dagboeken waren al gedigitaliseerd, maar nu zijn de teksten door een samenwerking van vrijwilligers en artificial intelligence omgezet in getypte tekst. Dat vergroot de leesbaarheid en maakt het bereik van het dagboek breder. Zowel de scans van de handgeschreven teksten als de getranscribeerde teksten zijn via de website van Regionaal Archief Tilburg te bekijken.
Wie was Miet Schijns? Miet Schijns woonde met haar familie aan het Wilhelminapark 34 in Tilburg (destijds Noorderpark geheten). Ze was de vierde dochter uit het gezin van zes kinderen. Als Miet 15 jaar oud is, overlijdt haar moeder. Twee zussen gaan het klooster in, een broer overlijdt in 1931 en de jongste zus trouwt. Miet (met de officiële voornamen Marie Françoise Louise Joseph), haar zus Net en haar vader wonen lang samen in het huis aan het Wilhelminapark. In de Eerste Wereldoorlog vangen ze Belgische vluchtelingen op. In het jaar na die oorlog begint ze met schrijven, met een wisselende frequentie. Ze schrijft door tijdens de Tweede Wereldoorlog, dan bijna dagelijks.
Op 10 mei 1940 begint Miet in een nieuw boekje, het vorige was vol: “ ’t Is wel op een ongeluksdatum dat ik dit nieuwe dagboek moet beginnen. Gisteren leefden we nog zo rustig en kalm en nu zitten we opeens al midden in de ellende.” Wanneer de Duitsers in mei 1940 ons land binnenvallen, zijn de zussen Schijns voorbereid. Zodra het luchtalarm afgaat, gaan ze naar de kelder, die ze in de maanden daarvoor al hebben ingericht. Ook mensen uit de buurt maken hier gebruik van. In de eerste dagen van de oorlog worden verschillende kennissen, die door de oorlogshandelingen getroffen zijn, in hun huis opgevangen.
In haar dagboeken steekt zij haar anti-Duitse sentimenten niet onder stoelen of banken. Ze beschrijft het dagelijks leven in bezettingstijd: de verschillende Duitse inkwartieringen (“onze mof”), de schermutselingen met de beruchte NSB-politieagent Piet Gerrit, de huiszoekingen en de steeds verdergaande maatregelen van de Duitsers. In bedekte termen schrijft zij ook over de verzetsactiviteiten waarin zij en haar zus medio 1942 steeds intensiever betrokken worden. Diverse personen vonden in hun huis een veilig onderkomen omdat ze in hun eigen huis niet veilig waren voor Duitse invallen.
In het voorjaar van 1943 ontstaat er een verzetsgroep waar de zussen Schijns deel van uitmaken. In 1944 is het een komen en gaan van mensen die bij de zussen Schijns een onderduikadres vinden. Het huis van de zussen wordt niet alleen gebruikt om mensen te laten onderduiken, het is ook een vergaderplek voor het verzet, er worden boodschappen ontvangen en doorgegeven en er worden zaken opgeslagen (bijvoorbeeld bonkaarten) die niet gevonden mogen worden door de Duitsers.
In 1977 verhuizen Miet en Net Schijns naar de Indigolaan 96b in Tilburg. In 1981 overlijdt Net. Miet verhuist in 1983 naar Eindhoven, naar de Herman Gorterlaan, waar ze op 13 mei 1984 op 88 jarige leeftijd overlijdt.
Transkribus De software waarmee de handgeschreven teksten zijn overgezet naar getypte tekst heet Transkribus. Het wordt vaak gebruikt voor tekstherkenning, beeldanalyse en structuurherkenning van historische documenten. Kort gezegd: je stopt er handgeschreven tekst in, traint het programma het handschrift te herkennen, en uiteindelijk levert het computergeschreven tekst op. Er is veel tijd gestoken en in het leren herkennen van het handschrift van Miet. Vrijwilligers hebben hiervoor uit elk dagboek de eerste 20 pagina’s overgetypt. Transkribus kon op basis van deze data zichzelf het handschrift eigen maken.
Transkribus vergemakkelijkt het de archiefonderzoeker als die op moeilijk leesbare archiefdocumenten stuit. Regionaal Archief Tilburg ziet de potentie van dergelijke systemen en zal dit in de nabije toekomst steeds vaker gaan inzetten om teksten om te zetten in leesbaar schrift.
Bekijk de Dagboeken van Miet Schijns
8 juni 2023
